Mosica tradicional aragonesa de totas las colors

Lo grupo aragonés O’Carolan nos amana mas que nunca a la mosica popular d’a suya tierra dende una perspectiva aparentment “leixana”.

Andrés Turón. 20 de Setiembre de 2021.

Esta propuesta ofrida per O’Carolan en o suyo cinqueno disco, recibe como nombre Caleidoscopio, un album que la suya delicadeza pa tractar lo folklore aragonés ye tant particular como inempazable.

L’agrupación recibe lo suyo nombre a partir de Turlough O’Carolan, un d’os mas importants autors irlandeses que vive dende finals d’o sieglo XVII dica metat d’o XVIII. En l’actualidat, un gran numero d’as suyas composicions tradicionals pa arpa irlandesa siguen interpretando-se.

Contan quatro publicacions previas: Alrededor de una Vela (1999), La Llave de los Sueños (2000), El Reloj Secreto (2007) y Nota de Paso (2010). En esta ocasión charramos de Caleidoscopio (2020), un elaborau repertorio conformau per 12 temas de composición propia, totz ells basaus en melodías tradicionals de diferents zonas de Aragón.

Usando este “caleidoscopio mosical” como vehíclo, podemos desplazar-nos a lugars aragoneses como Quinto d’Ebro, Sariñena, Jorcas, Alquezra u Benavarre entre muitos atros, pero con una color muito peculiar que nos brindan los interpretes con trastes tanto aragoneses como gaelicos (propios d’a mosica folklorica celta). Miguel Ángel Fraile s’encarga d’o curdión y los trastes d’aire an figuran los whistles u la uilleann pipe (tipicos d’a mosica irlandesa) y la gaita de boto y lo salterio (Aragón); Pilar Gonzalvo amaneixe a cargo d’o arpa irlandesa y la zanfona; Susana Arregui con lo violín y la nyckelharpa; Ernesto Cossío a la guitarra; y, per zaguer, Julián Ansuátegui con la percusión, an amaneixe lo bodrhan, d’orichen irlandés.

Dende la suya zaguera publicación en l’anyo 2010, ya podebanos intuyir un poquet lo suyo siguient movimiento, pus O’Carolan s’ha enfocau cada vegada mas enta estas melodías populars procedents d’Aragón, perfeccionando lo tant extranyo equilibrio que han aconseguiu entre este repertorio y lo estilo irlandés a lo qual nos transportan los suyos trastes. Lo suyo concepto de “Nota de Paso”, que da nombre a lo disco, yera la transición dica Caleidoscopio, pus dimpués d’as suyas tres primers discos, incluye mosica de procedencia aragonesa (sin deixar dezaga l’aire irlandés) dica capuzar-se de pleno en o folklore aragonés ya en o suyo zaguer album.

Ye tamién resinyable la participación d’o Cuarteto Concuerda en tres d’os titols d’o album: Compás 26, La Sirena de Piedra y El Abrigo del Agua, con Noelia Gracia a lo violín, Cecilia Grilló a la viola, Jorge Marco a lo violonchelo y Antonio Uriel a lo violón.

Sin dubda beluna, recomendaría este grupo y, mas concretament lo suyo disco Caleidoscopio, a qualsequier aficionau a la mosica d’Aragón, pus ye una alternativa muito curiosa a qualsequier estilo con o qual podamos comparar-la. Los mosicos son d’un libel excepcional y fan uso de trastes poco usuals que nos deixarán enarcaus (mas encara si se tiene la oportunidat de desfrutar-los en directo). O’Carolan ye, talment la experiencia mas cercana a escuitar mosica tradicional aragonesa mientres desfrutamos d’una pinta de biera Guiness en un pub con mosica en vivo. Se tracta d’un grupo realment único.